از توهم فرگولی یا توهم دوگانگی علل ایجاد چه می‌دانید؟

تصور کنید به یک خیابان شلوغ و پر از ازدحام رفته‌اید. خیال کنید یکی از اشخاص خانواده برای مثال پدرتان، درعین‌حال به هزاران جسم دیگر مبدل شده است و با هرکدام از آن بدن‌ها می‌خواهد به شما آزار برساند. وحشتی که از قرارگرفتن بین هزاران نفری که با ظاهر و جنسیت‌های مختلف، در واقع نزدیک‌ترین فرد زندگی شما است و می‌خواهد شما را آزار دهد به شما منقل می‌شود، چقدر است؟ آیا می‌توانید تصور کنید؟ شاید برایتان جالب باشد که بدانید بعضی از افراد هر روز در حال تجربه این احساس وحشتناک هستند. در ادامه بحث توهم فرگولی را معرفی می‌کنیم که با چنین احساساتی ارتباط مستقیم دارد. با ما همراه باشید.

توهم فرگولی چیست؟

توهم فرگولی یا توهم دوگانگی علل ایجاد، نوعی اختلال روانی نادر به‌حساب می‌آید که در آن فرد مبتلا این تصور را دارد که همه یک نفر هستند و فقط ظاهر خود را تغییر می‌دهند. برای مثال فکر می‌کند فردی که او را مورد آزار و اذیت قرار می‌دهد، در واقع یکی از اعضای خانواده خودش است. به این معنا که نزدیکان او می‌توانند با تغییر جنسیت، لباس و صورت خود، ظاهر غریبه‌ها را به خود بگیرند و او را اذیت کنند.

فردی که به چنین توهمی مبتلاست، عموماً دچار مشکلات حافظه نیز می‌شود. آن‌ها در یادآوری صحیح اشیا، مکان و خاطرات به‌شدت دچار ضعف هستند.

تاریخچه این توهم

همان‌طور که شاید حدس زده باشید، نام این سندروم از بازیگر ایتالیایی به نام لئوپارد فرگولی اقتباس شده است. به این دلیل که فرگولی بازیگری بود که با تغییر چهره فوق‌العاده سریع خود در هنگام بازی به شهرت رسیده بود.

در سال ۱۹۲۷ مفهوم توهم فروگولی برای اولین‌بار توسط کوربون و فیل بیان شد. سوژه این مفهوم نیز خانمی ۲۷ ساله بود که دچار این توهم که دو بازیگر تئاتر همه‌جا او را تعقیب می‌کنند، شده بود.

نشانه‌ها و علائم توهم فرگولی

این اختلال نیز همانند اختلالات دیگر، نشانه‌هایی دارد که از جمله آن‌ها به موارد زیر اشاره کرده‌ایم:

• نقص حافظه: همان‌طور که عنوان کردیم، افراد مبتلا به این توهم معمولاً در به یادآوری صحیح اتفاقاتی که برای آن‌ها رخ داده است، دچار مشکل هستند؛
• هذیان: هذیان یکی دیگر از نشانه‌های اصلی توهم فرگولی است. به این معنا که افراد مبتلا در شرایط خاصی مدام جمله‌های بی‌معنی و دور از واقعیت را به زبان می‌آورند؛
• توهم: توهم مشخصه اصلی این سندروم است. درهرحال ممکن است این افراد دچار توهمات پارانوئیدی دیگری نیز باشند؛
• نقص در شناخت خود: آن‌ها ممکن است نتوانند به‌درستی خود را بشناسند و معمولاً بر رفتارهای خود کنترل صحیح و مؤثری نخواهند داشت؛
• سابقه صرع یا تشنج: صرع یا تشنج با اثر مستقیم و تخریب‌کننده بر مغز، ممکن است از علل اصلی این بیماری باشد و در نتیجه یکی از بررسی‌هایی که در درمان این افراد انجام می‌شود، مصاحبه در مورد سابقه این بیماری‌ها است؛
• مشکل در عملکرد: ترس و توهم بر عملکرد این افراد چنان تأثیری می‌گذارد که معمولاً برای انجام کارهای معمولی و شخصی خود نیز دچار نقص هستند؛
• ترس از انسان‌ها: آن‌ها از قرارگرفتن در جمع انسان‌ها به‌شدت بیزارند و می‌ترسند. این مسئله باتوجه‌به نوع توهمی که این افراد تجربه می‌کنند، دور از ذهن نیست.
• و غیره.

افرادی که به چنین توهماتی دچار می‌شوند، معمولاً علائم ذکر شده را تجربه می‌کنند. اما بین این عوامل، توهم بیشترین اثر مخرب را بر روان این افراد خواهد داشت.

دلیل ایجاد توهم فرگولی

این سندروم و توهم را معمولاً به ضایعات مغزی در بیمار مرتبط می‌دانند به این دلیل که بسیار شبیه به علائم پارانوئید عمل می‌کند. به همین علت است که فرد به همه مشکوک است و مدام فکر می‌کند یک فرد با چهره‌های مختلف و لباس‌های مبدل در حال دنبال‌کردن اوست. با این اوصاف می‌توانید تصور کنید که قرارگیری در اجتماع و در میان مردم تا چه اندازه می‌تواند برای این افراد آزاردهنده باشد. در این بخش به مواردی که باعث این بیماری می‌شود، به تفکیک اشاره می‌کنیم.

• آسیب‌های مغزی: آسیب‌های مغزی که می‌توانند باعث توهم فرگولی شوند، آسیب به لوب فرونتال راست و تمپوروپریتال چپ مغز (نقص در عملکرد و حافظه)، آسیب به جایروس فوزیفورم (اخلال در حافظه بلندمدت و حافظه بصری) و … هستند.
• عوارض دارویی: بعضی از داروهای از قبیل داروی لوودوپا (برای درمان بیماری سگاوا و پارکینسون و… تجویز می‌شود) ممکن است عوارضی مثل توهم و هذیان را در فرد مصرف‌کننده دارو به همراه داشته باشند. استفاده طولانی مدت از دارو باعث تثبیت شدن این‌گونه توهمات می‌شوند. اما کاهش مصرف و به دنبال آن قطع مصرف دارو می‌تواند علائم فرگولی را در فرد کاهش دهد.
• و غیره.

درست است که تأثیرات دارویی ممکن است دلیل این نوع سندروم باشند. اما آسیب‌های مغزی شایع‌ترین دلیل به‌وجودآمدن این توهم به‌حساب می‌آیند.

درمان توهم فرگولی

انواع مختلفی از درمان برای این نوع توهم توسط روان‌شناسان و روانپزشکان استفاده می‌شود. بااین‌حال درمان‌های دارویی در این کیس خاص از بقیه شیوه‌های درمانی مؤثرتر واقع می‌شوند. داروهای ضدافسردگی، ضد صرع، داروی تری فلوپرازین و… از انواع داروهای قابل‌استفاده در این بیماری هستند. تری فلوپرازین معمولاً در درمان بیمارانی استفاده می‌شود که در کنار ابتلا به این بیماری، از بیماری‌های روانی دیگری نیز رنج می‌برند.

سندروم توهم بدفهمی چیست؟

در واقع سندروم توهم بدفهمی به ناتوانی افراد در فهم و تشخیص چیزی مثل مکان و افراد و … ارتباط دارد. به این دلیل که افراد مبتلا به سندروم فرگولی نیز از این کج‌فهمی‌ها رنج می‌برند، آن را جزء زیرمجموعه سندروم بدفهمی محسوب می‌کنند. انواع دیگر سندروم بدفهمی نیز عبارت‌اند از:

• سندروم کاپگراس؛
• سندروم دوگانگی ذهنی؛
• اینترتیمورفوزیس؛
• و غیره.

سندروم فرگولی و کاپگراس بیشترین شباهت را با هم دارند. به این شکل که در توهم کاپگراس فرد تصور می‌کند اعضای خانواده و دوستانش با فرد یا افراد دیگری جایگزین شده‌اند.

درمان مشکلات روانی در اولین فرصت ممکن

در این متن به توضیح بیماری توهم فرگولی به همراه علائم و نحوه درمان آن پرداختیم. در آخر باید بگوییم بیماران روحی معمولاً پس از مدت کوتاهی از شروع بیماری، طرد و منزوی می‌شوند. به همین علت ممکن است دچار بیماری‌های بیشتر و حادتری شوند. چیزی که در درمان این نوع بیماری‌ها اهمیت دارد، این است که در سریع‌ترین زمان ممکن برای شروع درمان آن‌ها اقدام شود.