شب ادراری کودکان ؛ چیزهایی هست که باید بدانید

شب ادراری کودکان چندان خوشایند نیست؛ نه برای خود کودک و نه برای اطرافیان او. اما مشکلی هم نیست که خیلی خیلی نگران‌کننده باشد. اگر اطلاعات و آگاهی‌تان را درباره این موضوع بالا ببرید، مواجهه با آن ساده‌تر هم خواهد شد. در این مقاله می‌خواهیم از شب ادراری، دلایل و نشانه‌ها و چیزهای دیگری درباره آن بگوییم. با ما همراهی کنید.

شب ادراری کودکان چیست؟

شب ادراری کودکان یعنی اینکه کودک در سنی که دیگر انتظار خیس‌کردن رختخواب از او نمی‌رود، در طول خواب به‌طور غیرارادی ادرار کند. درست است که هیچ‌کس دوست ندارد که فرزندش در رختخواب ادرار کند یا هیچ‌ بچه‌ای هم از شرمندگی صبح‌گاهی چنین مساله‌ای استقبال نمی‌کند اما باید قبول کرد که این موضوع همه‌گیری زیادی دارد و معضلی پیچیده نیست. ضمن اینکه نباید آن را به حساب آموزش‌های ناکام یا نادرست دست‌شویی‌رفتن گذاشت.

نشانه‌های شب ادراری

بیشتر کودکان با رسیدن به سن ۵سالگی دیگر مساله دست‌شویی‌رفتن را یاد می‌گیرند. اما واقعیت این است که به‌طور دقیق نمی‌توان سنی برای یادگیری کامل این موضوع در نظر گرفت. شب‌ادراری در سن ۵تا۷سالگی رخ می‌دهد و درصد اندکی از کودکان بعد از ۷سالگی هم کماکان با این مشکل روبه‌رو هستند.

شب ادراری کودکان معمولا به خودیِ خود حل می‌شود اما بعضی از بچه‌ها در این زمینه نیاز به کمک دارند. مخصوصا زمانی که ادرارکردن در شب، به‌واسطه مشکلی نهان یا بیماری باشد. در صورتی که یکی از موارد زیر برای‌تان پیش آمده، باید کودک را نزد پزشک ببرید:

• خیس‌کردن رختخواب بعد از ۷سالگی همچنان ادامه دارد.
• بعد از چندماه که کودک شب‌ادراری ندارد، دومرتبه این ماجرا شروع می‌شود.
• شب ادراری کودکان همراه با درد در هنگام دفع ادرار است یا کودک زیاد دچار تشنگی می‌شود.
• صورتی و قرمزبودن رنگ ادرار و خرناس‌کشیدن کودک هم باید بررسی شود.

پیشنهاد میکنیم این مقاله را بخوانید: دزدی کودکان، چرا دستهای کوچکشان به خطا می رود

دلایل شب ادراری در کودکان چیست؟

هیچ‌کس به‌طور دقیق نمی‌داند که دلیل و ریشه شب‌ادراری چیست و چه می‌تواند باشد. اما موارد زیر می‌توانند از احتمالاتی باشند که باعث خیس‌شدن رختخواب کودکان می‌شوند:

• کوچک‌بودن مثانه از دلایلی است که می‌تواند موجبات ادرارکردن کودک در شب را فراهم کند.
• عدم تعادل هورمونی در کودکی هم باعث شب ادراری می‌شود. بعضی از کودکان به‌اندازه کافی هورمون آنتی‌دیورتیک برای کاهش ادرار ترشح نمی‌کنند و در نتیجه در هنگام خواب جای‌شان را خیس می‌کنند.
• عفونت مجاری ادراری هم دلیلی است که مانع از کنترل مطلوب ادرار در کودک می‌شود و نیاز به رسیدگی دارد.
• امکان دارد که شب ادراری دلیلی بر ابتلای کودک به دیابت هم باشد. دیابت همراه با نشانه‌های دیگری مانند کاهش وزن، خستگی و تشنگی ظاهر می‌شود.
• یبوست مزمن هم نشان از آن دارد که عضلات سیستم دفع بدن کودک دچار مشکل است. بنابراین، گاهی عملکرد نادرست عضلات سیستم دفع موجب شب ادراری کودکان می‌شود.
• و… .

عواملی که احتمال شب ادراری را افزایش می‌دهند

شب ادراری کودکان هم در دختران رخ می‌دهد و هم پسران. اما بسامد وقوعش در پسران دوبرابر دختران است. عواملی هم وجود دارند که احتمال ابتلا به این موضوع را در کودکان بیشتر می‌کنند:

• استرس و اضطراب: وقایعی مانند اضافه‌شدن فرزندی جدید به خانواده، تغییر مدرسه و عوامل استرس‌زای دیگر می‌توانند امکان شب ادراری را افزایش بدهند.
• سابقه خانوادگی: اگر یکی از والدین در کودکی شب‌ادراری را تجربه کرده است، احتمال اینکه کودک‌شان هم دچار این مساله شود، زیاد خواهد بود.
• اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی (ADHD): شب ادراری در کودکانی که به این اختلال دچار هستند هم زیاد دیده می‌شود.

عوارض احتمالی شب ادراری کودکان چیست؟

اگر دلیل شب ادراری بیماری یا مشکلی جسمانی نباشد، عوارضی برای سلامت کودک در پی نخواهد داشت. اما باید دقت کنید که از لحاظ روانی، مشکلاتی مانند احساس گناه و شرم‌ساری می‌توانند در کودک به‌وجود بیایند. این احساسات ناخوشایند روی عزت‌نفس او اثرات منفی خواهند گذاشت.

کودکی که به شب ادراری دچار می‌شود، گاهی از بعضی فعالیت‌های اجتماعی مانند رفتن به اردو یا خوابیدن در منزل دوستان و مادربزرگ و… محروم می‌شود. این را هم یادتان باشد که امکان دارد، خیس‌کردن لباس زیر و رختخواب باعث تحریک پوست ناحیه تناسلی کودک شود.

برای کاهش احتمال شب ادراری چه باید کرد؟

• کاهش میزان مصرف آب در ساعات پایانی شب و البته کمترکردن مصرف کافئین هم می‌تواند تاحدی مانع از شب ادراری شود.
• تشویق‌کردن کودکان به تخلیه ادرار، ۱۵دقیقه قبل از رفتن به رختخواب و درست قبل از وارد تخت‌شدن هم در کنترل شب ادراری اثرگذار است.
• دعواکردن کودک و ایجاد استرس در روح و روانش هم می‌تواند باعث افزایش احتمال شب‌ادراری شود. پس رویه برخورد و تنبیه کودک را تغییر بدهید.

در آخر

شب ادراری مشکلی خاص و پیچیده نیست و معمولا بدون نیاز به مراجعه به پزشک رفع می‌شود. پس اگر مشکلی نهان یا یک بیماری خاص موجب ادرار کودک در شب نمی‌شود، نیاز به پیگیری این موضوع ندارید. یادتان باشد که دلیل شب ادراری هرچه که باشد، نباید کودک را به خاطر آن، سرزنش و دعوا کنید. تنبیه، تمسخر و دعواکردن کودک به او فشار روانی زیادی وارد می‌کند و عزت‌نفس و اعتماد به نفسش را به‌شدت پایین می‌آورد. پس حواس‌تان به روحیه کوچولوها باشد که اگر آسیب ببیند، به‌سختی می‌توان آن را دوباره سالم و شاد کرد. در صورت نیاز به مشاوره از صفحه مشاوره کودک و نوجوان استفاده کنید.

برگرفته از: https://www.mayoclinic.org https://www.nationwidechildrens.org