تدافعی بودن چه معنایی دارد؟ این موضوع هم در احساسات آدم‌ها دیده می‌شود و هم در رفتارشان. اما معنایش به‌طور دقیق چیست؟ زمانی که احساس می‌کنید، کسی شما را مورد انتقاد قرار می‌دهد و بعد دچار شرم، عصبانیت و غم می‌شوید، در واقع، به حالت تدافعی فرو می‌روید. اجازه بدهید که درباره این موضوع بیشتر برایتان صحبت کنیم. حتما و قطعا شما هم مانند آدم‌های دیگر این حالت را در زندگی‌تان تجربه کرده‌اید.
علت تدافعی بودن چیست و چرا چنین حالتی در ما رخ می‌دهد؟
تدافعی بودن واکنشی غیرارادی است که با روی‌آوردن به آن، سعی می‌کنیم که شرم یا احساسات بد دیگری را کنترل کنیم که هنگام واردشدن نقد و نظر دیگران به ما به وجود آمده است. زمانی که کسی از ما انتقاد می‌کند یا در موقعیت ضعف قرار می‌گیریم، به لاک دفاعی فرو می‌رویم. می‌خواهیم حرف‌های دیگران را نپذیریم و مثلا با برشماری عیب‌های دیگران به‌طور متقابل از شرم و احساس ضعفی که به ما دست داده است، به‌کلی فرار کنیم.
شاید تدافعی بودن و تدافعی رفتارکردن در لحظه و به‌طور کوتاه‌مدت احساسات خوبی در ما به‌وجود بیاورد اما در بلندمدت حالمان را از آن چیزی که هست هم خراب‌تر می‌کند.
زمانی که در مواجهه با نقد دیگران نسبت به خود، به حالت دفاعی فرو می‌رویم، شروع به برشماری نقص‌ها و ایرادات طرف مقابل می‌کنیم. این کار باعث می‌شود که او هم به لاک دفاعی فرو برود و چرخه‌ای پایان‌ناپذیر از احساسات بد میان ما و دیگری ایجاد می‌شود.
نشانه‌های تدافعی بودن چیست؟
تدافعی بودن حسی است که از درون ما بیرون می‌تراود و روی رفتارهایمان اثر می‌کند. بنابراین، گاهی شناسایی آن اصلا کار ساده‌ای به نظر نمی‌رسد. شاید بارها اسیر تله تدافعی‌بودن شده‌اید اما خودتان خبر ندارید. اجازه بدهید که موارد زیر را که نشانه‌هایی از تدافعی‌بودن هستند با هم مرور کنیم و ببینیم که اوضاع از چه قرار است. شما هم تدافعی بودن را تجربه کرده‌اید؟
- گوش‌ندادن به حرف دیگران و توقف شنیدن نظرات و نقدهایشان؛
- بهانه‌تراشی درباره نقد و نظراتی که دیگران به شما وارد می‌کنند؛
- مقصردانستن دیگران در شکل‌گیری عیب‌ها و ایرادها در رفتارهایتان؛
- کشاندن دیگران به مسیر خودتان و شریک جرم‌کردن آنها برای تبرئه خود؛
- مطرح‌کردن اشتباهات و نواقص فردی که شما را نقد می‌کند برای کمرنگ‌کردن گناهان و اشکالات خود.
دلایل تدافعی شدن چیست؟
دلایل تدافعی بودن چیست؟ چرا در لاک دفاعی فرو می‌رویم و در برابر نقد و نظرات دیگران جبهه می‌گیریم؟ علت چیست؟
- تجربه‌هایی مانند مورد آزار قرار گرفتن در کودکی می‌تواند باعث شود که فرد در بزرگسالی مدام حالت تدافعی به خود بگیرد.
- کودکانی که در سنین پایین مورد تجاوز قرار می‌گیرند هم در بزرگسالی مدام در لاک دفاعی‌شان پنهان می‌شوند.
- نداشتن مهارت‌های برقراری ارتباطات اجتماعی هم از دیگر دلایل تدافعی شدن است.
- ابراز واکنش‌های تدافعی در مواقعی که فرد نسبت به کسی یا چیزی دچار احساس گناه دارد هم دیده می‌شود.
- اگر این احساس در وجودتان تقویت شده باشد که در تغییر بخش مورد انتقاد رفتارهایتان ناتوانید، در مواجهه با نقد در لاک دفاعی فرو خواهید رفت.
- گاهی‌اوقات هم تدافعی بودن نتیجه‌ای از اختلال روانی دیگری مانند اختلالات شخصیتی مختلف یا اختلالات خوردن است.
- در برخی از موارد هم شما به واسطه تربیتی که داشته‌اید، یاد گرفته‌اید که نسبت به نقد واکنش‌های تدافعی داشته باشید.
چطور تدافعی بودن را کنار بگذاریم؟
برخورد تدافعی در قبال نقدها و نظرات دیگران کار اصلا خوبی نیست. بنابراین، بهتر است که استراتژی‌هایی را برای کنارگذاشتن این ویژگی یاد بگیریم. در ادامه برایتان راه‌کارهایی را معرفی خواهیم کرد که به کنارگذاشتن رفتار تدافعی کمک می‌کنند.
احساسات خود را بشناسید
زمانی که می‌خواهید حالت تدافعی به خود بگیرید، احساساتتان را شناسایی کنید. چه چیزی باعث شده که بخواهید در لاک دفاعی فرو بروید؟ شرمنده‌اید؟ غمگین هستید؟ دچار احساس پشیمانی هستید؟نگرانید؟ هر احساسی را که تجربه می‌کنید، به‌دقت بررسی نمایید و ببینید که ابعاد مختلفش چیست. شناخت احساسات خود می‌تواند مانع از واکنش‌های تدافعی بشود. اگر بدانید که دقیقا دچار چه حسی می‌شوید، امکان بررسی و رفع آن هم به وجود می‌آید.
گوش شنوا داشته باشید
بعد از شناسایی تدافعی بودن و اینکه متوجه شدید که رفتارتان دفاع از خود است، گوش‌هایتان را برای شنیدن نقد و نظر دیگران تیز کنید و ناراحت نباشید. ببینید که نظرشان درباره شما چیست و چرا توصیه‌هایی برای تغییر رفتارتان ارائه می‌دهند. سعی کنید که خود را کنترل نمایید و واکنشی از خود بروز ندهید. به دیده خریدار به حرف‌ها، نقدها و توصیه‌های دیگران گوش کنید. اگر حق با آنهاست که می‌توانید راهی برای تغییر در خود به وجود بیاورید. اگر هم که اشتباه می‌کنند، اصلا نیازی نیست که خودتان را ناراحت و خسته کنید و به آنها توجه داشته باشید.
عزت نفستان را تقویت کنید
حتما ابعادی از شما وجود دارد که بیشتر آسیب‌پذیر هستند و وقتی درباره‌شان نقد و نظری می‌شنوید، ناراحتی به سراغتان می‌آید. راه مناسب برای اینکه از تدافعی بودن در این مواقع دور شوید، این است که عزت نفس تان را تقویت کنید. ببینید که بخش‌های آسیب‌پذیرتان چه مواردی هستند و با تقویتشان به کسی اجازه اظهار نظر درباره‌شان ندهید.
سخن آخر درباره تدافعی بودن
اگر رفتار و احساساتی تدافعی دارید، یاد بگیرید که آنها را مدیریت کنید. تدافعی‌بودن مانع بزرگی بر سر رشد و توسعه فردی است. اگر کمی برای خود وقت بگذارید، حتما متوجه می‌شوید که چطور می‌توان از دست این مکانیزم نه‌چندان مفید خلاص شد. یادتان باشد که گاهی اوقات هم نیاز به مراجعه به مشاوران پیش می‌آید. باید یاد بگیرید که در بعضی از بخش‌های زندگی، ما به تنهایی قادر به حل مشکلاتی نیستیم که برای روح و روانمان به وجود می‌آید. پس نیاز است که از افراد متبحر و متخصص کمک بگیریم. مراجعه به مشاوران کاری درست است که ما را از بسیاری از چالش‌ها و دوراهی‌ها نجات می‌دهد. این روزها که خدمات مشاوره آنلاین هم وجود دارد، بیش از گذشته‌ها کار مراجعه به مشاوران ساده شده است. شما می‌توانید از راه دور و به شکل آنلاین هم با مشاوران در ارتباط قرار بگیرید. برای رفع تدافعی بودن هم به این راه‌کار فکر کنید.
برگرفته از: https://www.verywellmind.com
دیدگاه‌ها (0)