اضطراب را بیشتر بشناسید؛ نگاهی دقیق به این احساس منفی

اضطراب از آن واژه‌هایی است که برای طیف وسیعی از احساسات از آن استفاده می‌شود و در حوزه مشاوره فردی قرار می گیرد. مثلا احساساتی مانند ترس، عصبی‌شدن، دلواپسی یا نگرانی هم زیر چتر اضطراب قرار می‌گیرند. همه ما دچار این احساسات می شویم و استرس‌گرفتن چیزی عجیب و دوری از ما نیست. گاهی‌اوقات، وجود اندکی اضطراب می‌تواند اثرات مثبتی در دورشدن از خطرات هم داشته باشد. اما گاهی پای مشکلاتی جدی به میان می‌آید.

مثلا اگر چنین چیزهایی را تجربه می‌کنید یعنی شرایط‌تان غیرعادی است: بسامد استرس‌ها و اضطراب‌ها برایتان افزایش پیدا کرده، مدتی که این حس با شما می‌ماند طولانی است، عملکرد عادی و طبیعی زندگی‌تان مختلف شده است. اگر اضطراب به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی‌تان بدل شده یعنی دچار اختلال اضطرابی هستید.

چرا داشتن اضطراب تاحدی معقول می‌تواند مفید واقع شود؟

تصور کنید که هیچ‌گاه دچار نگرانی و دلهره نمی‌شدید: در این صورت مراقبت از خود و مقوله احتیاط دیگر برایتان معنایی نداشت. درست است؟‌ مثلا در ماجراجویی‌هایی نظیر عبور از دریاچه‌ای پرخروش با پُلی خراب روی آن، این اضطراب است که مانع می‌شود، احتیاط به خرج بدهید و از روی چنین مکانی عبور نکنید. پس داشتن حدی از دلهره در موقعیت‌های مختلف زندگی لازم است.

انواع اختلال اضطراب شامل چه مواردی می‌شود؟

اضطراب اگر از حالت احتیاط خارج شود و شدت بگیرد به شکل اختلال درخواهد آمد. روانشناسان انواع مختلفی برای این احساس در نظر می‌گیرند که شامل موارد زیر است:

• اختلال اضطراب منتشر(GAD): کسانی که به این نوع از اختلال دچارند، درباره موضوعات خاصی مانند سلامت خود، شغل و امور مالی‌شان یا روابط خود مدام دچار استرس هستند. نگرانی‌ها در این اختلال بالاتر از حدی است که احتیاط محسوب شوند.
• اضطراب سلامتی: برخی از افراد مدام احساس می‌کنند که ممکن است به بیماری‌هایی جدی مبتلا شوند. ترس و وحشت از بیماری‌ها در این اشخاص چنان قوت می‌گیرد که باعث می‌شود در دریایی از نگرانی‌ها دست و پا بزنند.
• اختلال وسواس فکری-عملی: این اختلال که به اختصار OCD هم گفته می‌شود، نوعی اختلال اضطرابی مزمن است. افراد دچار این مشکل درباره جزئیات وسواس دارند و همین باعث می‌شود که انعطاف‌پذیری‌شان را از دست بدهند. مثلا به نظم‌وترتیب به شکلی بیمارگونه اعتقاد دارند.
• حملات و اختلال پانیک: کسانی که دچار این مشکل هستند از احساس وحشتی ناگهانی رنج می‌برند. حملات پانیک یک‌دفعه‌ای رخ می‌دهند اما می‌توانند به دفعات تکرار شوند. احساس وحشت و انحطاط در افراد مبتلا به این مشکل دیده می‌شود.

انواع دیگر اختلال اضطراب

• اختلال اضطراب پس از سانحه: این اختلال که به اختصار PTSD نامیده می‌شود، نتیجه واقعه‌ای ناخوشایند در زندگی است. مثلا فرد تجربه حادثه‌ای را داشته که جانش طی آن به‌طور جدی در خطر بوده است. در چنین شرایطی بعد از رفع واقعه می‌تواند به PTSD مبتلا شود. شاید هم فرد شاهد چنین واقعه‌ای برای فردی دیگر بوده است. در این حالت هم امکان دارد که به اختلال اضطراب پس از سانحه دچار شود. در این اختلال، خاطرات نامطلوب حادثه در ذهن فرد مدام مرور می‌شوند و به‌طور دائمی احساس می‌کند که زندگی‌اش تهدید می‌شود.
• اختلال اضطراب اجتماعی یا فوبیای اجتماعی: افراد دچار این اختلال، مدام نگران قضاوت‌های دیگران درباره خودشان هستند. مثلا می‌ترسند که دیگران آنها را دوست نداشته باشند یا درباره‌شان فکر بدی کنند و ارزیابی منفی نسبت به آنها داشته باشند. به همین دلیل است که مدام در مراودات اجتماعی‌شان نگران هستند.
• انواع مختلفی از فوبیا: کسانی که دچار فوبیا هستند از موضوعی مشخص ترس و واهمه دارند. برای مثال از حیوان یا اشیای خاصی می‌ترسند. این ترس از حد طبیعی بسیار فراتر می‌رود و مشکلات زیادی برای این دسته از افراد ایجاد می‌کند.

در آخر

اضطراب انواع مختلفی دارد. اگر می‌بینید که این احساس و تمام حس‌ها و افکار مرتبط با آن در وجودتان شدید شده و قصد رفتن ندارند، حتما باید به روانشناسان مراجعه کنید و مشکلات‌تان را به‌طور حرفه‌ای درمان نمایید. پیگیری‌‌نکردن مقوله اضطراب شدید می‌تواند روی کیفیت زندگی‌تان به طرز عجیبی اثرگذار باشد. پس آن را دست‌کم نگیرید و نسبت به آن توجه داشته باشید.

برگرفته از:‌ https://www.psychologytools.com/